Επιστροφή ενοικίου: Σε πλασματικά στοιχεία η στήριξη του μέτρου - Η αλήθεια για τα ενοίκια στην αγορά

ΤΙ ΠΕΡΙΜΕΝΕΙ Η ΠΟΜΙΔΑ ΚΑΙ ΤΙ ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ...

Ενα διαρθρωτικό πρόβλημα φοροδιαφυγής και αδήλωτων ενοικίων, με τεράστιες συνέπειες: η κυβέρνηση, στηριζόμενη σε πλασματικά δεδομένα, αδυνατεί να σχεδιάσει στοχευμένα και αποτελεσματικά μέτρα στήριξης.

Το πρόσφατα εξαγγελθέν μέτρο της κυβέρνησης για επιστροφή έως και 800 ευρώ ετησίως στους ενοικιαστές, ως αντιστάθμισμα στο αυξανόμενο κόστος στέγασης, κινδυνεύει να αποδειχθεί ανεπαρκές και δυνητικά επιζήμιο, καθώς εδράζεται σε έναν θεμελιωδώς στρεβλό μηχανισμό: τη δήλωση ενοικίων στην εφορία που δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα της αγοράς.

Όπως αποκάλυψε ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κυριάκος Πιερρακάκης, το μέσο ενοίκιο που δηλώνεται σήμερα στην Ελλάδα ανέρχεται μόλις στα 255 ευρώ τον μήνα. Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με τα στοιχεία του δείκτη SPI του Spitogatos.gr, η μέση ζητούμενη τιμή ενοικίασης κατοικιών έχει φτάσει τα 9 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο, καταγράφοντας εντυπωσιακή άνοδο σε σχέση με τα 5,83 ευρώ το 2019.

Η αντίθεση αυτή δεν είναι απλώς ενδεικτική της αποσύνδεσης μεταξύ της δηλωμένης και της πραγματικής αγοράς. Αποκαλύπτει ένα διαρθρωτικό πρόβλημα φοροδιαφυγής και αδήλωτων ενοικίων, με τεράστιες συνέπειες: η κυβέρνηση, στηριζόμενη σε πλασματικά δεδομένα, αδυνατεί να σχεδιάσει στοχευμένα και αποτελεσματικά μέτρα στήριξης.

Η οικονομική ουσία του προβλήματος αποτυπώνεται με απλούς υπολογισμούς. Αν η ζητούμενη τιμή είναι 9 ευρώ/τ.μ., τότε ένα τυπικό διαμέρισμα 70 τ.μ. κοστίζει περίπου 630 ευρώ τον μήνα. Αν όμως δηλώνεται μόλις 255 ευρώ, τότε περισσότερο από το 60% του ποσού παραμένει αδήλωτο. Αντιστρόφως, το ενοίκιο των 255 ευρώ επαρκεί μόνο για ένα διαμέρισμα 28 τετραγωνικών μέτρων, γεγονός που δεν συνάδει με την πραγματικότητα των ενοικιαστών.

Το νέο μέτρο προβλέπει την επιστροφή του 1/12 του ενοικίου (έως 800 ευρώ), πράγμα που σημαίνει ότι για τα δηλωμένα 255 ευρώ, ο ενοικιαστής θα λαμβάνει μόλις 21,25 ευρώ τον μήνα. Την ώρα που πληρώνει, στην πράξη, τριπλάσιο ποσό, η επιδότηση είναι συμβολική – και σε καμία περίπτωση ουσιαστική στήριξη.

Παρά τις κυβερνητικές διαβεβαιώσεις ότι το μέτρο θα λειτουργήσει ως «κίνητρο συμμόρφωσης», προκειμένου να δηλώνονται τα πραγματικά ποσά, η αγορά κινείται σε αντίθετη κατεύθυνση. Το πιθανότερο σενάριο είναι ο ιδιοκτήτης να πιέσει για υψηλότερο «καθαρό» ενοίκιο, επικαλούμενος την επιδότηση ως «μαξιλάρι» που μπορεί να απορροφήσει τις αυξήσεις. Έτσι, η κρατική στήριξη κινδυνεύει να μετατραπεί σε εργαλείο περαιτέρω ανατίμησης, με την επιδότηση των 8,5% να ενσωματώνεται στις απαιτήσεις του ιδιοκτήτη.

Ταυτόχρονα, το κράτος παραμένει ανίκανο να παρέμβει αποφασιστικά στις αιτίες της κρίσης: χαμηλό διαθέσιμο απόθεμα κατοικιών, ανεξέλεγκτη βραχυχρόνια μίσθωση τύπου Airbnb, και η διατήρηση του προγράμματος «Χρυσή Βίζα», που έχει διογκώσει τη ζήτηση από αλλοδαπούς επενδυτές και έχει ωθήσει τις τιμές σε επίπεδα απαγορευτικά για τον μέσο Έλληνα.

Παρά τα προφανή προβλήματα, καμία ουσιαστική πρωτοβουλία δεν έχει αναληφθεί για να αντιμετωπιστούν οι στρεβλώσεις αυτές. Χωρίς έλεγχο στις τιμές, χωρίς χτύπημα της φοροδιαφυγής και χωρίς αύξηση της προσφοράς κατοικιών, κάθε απόπειρα «επιδότησης» λειτουργεί απλώς ως έμμεση ενίσχυση των ιδιοκτητών – και όχι ως ουσιαστική ανακούφιση των ενοικιαστών.

Με αυτά τα δεδομένα, το μέτρο της επιδότησης όχι μόνο δεν αντιμετωπίζει τη ρίζα του προβλήματος, αλλά κινδυνεύει να διαιωνίσει και να εντείνει την κρίση στέγασης στην Ελλάδα.

Οι εκπρόσωποι της ΠΟΜΙΔΑ ζητούν σειρά ουσιαστικών παρεμβάσεων με στόχο τη διεύρυνση της διαθεσιμότητας κατοικιών προς μίσθωση και την άρση αντικινήτρων.

Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένουν οι ιδιοκτήτες ακινήτων τις ανακοινώσεις του Πρωθυπουργού στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, καθώς εκτιμούν ότι τα έως σήμερα μέτρα ενίσχυσης της προσφοράς κατοικιών προς ενοικίαση δεν επαρκούν για την αντιμετώπιση της στεγαστικής κρίσης. Στο πλαίσιο της επικείμενης δημόσιας διαβούλευσης για τη φορολογική πολιτική στα ακίνητα, οι εκπρόσωποι της ΠΟΜΙΔΑ ζητούν σειρά ουσιαστικών παρεμβάσεων με στόχο τη διεύρυνση της διαθεσιμότητας κατοικιών προς μίσθωση και την άρση αντικινήτρων που κρατούν χιλιάδες ακίνητα εκτός αγοράς.

Ένα από τα βασικά αιτήματα αφορά την εξομοίωση των φορολογικών κλιμακίων και συντελεστών που ισχύουν για τα εισοδήματα από ενοίκια, με εκείνα των φυσικών προσώπων και ιδίως των ατομικών επιχειρήσεων και των ελεύθερων επαγγελματιών. Οι ιδιοκτήτες τονίζουν πως το ισχύον καθεστώς επιβαρύνει δυσανάλογα τα εισοδήματά τους, χωρίς να ενθαρρύνει την αξιοποίηση των ακινήτων.

Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στο μέτρο της τριετούς φοροαπαλλαγής για κενές κατοικίες, το οποίο – σύμφωνα με την ΠΟΜΙΔΑ – προκειμένου να αποδώσει πραγματικά στην αγορά, απαιτεί άμεσες τροποποιήσεις.

Ζητείται η μείωση της προϋπόθεσης κενότητας από την τριετία στους 18 μήνες, η κατάργηση του ελάχιστου ορίου τριετούς μίσθωσης ώστε να μπορούν να μισθώνονται ακίνητα σε εποχικούς εργαζόμενους, αναπληρωτές εκπαιδευτικούς, αγροτικούς ιατρούς και άλλες ομάδες με ιδιαίτερες ανάγκες, καθώς και η διαγραφή της διάταξης που προβλέπει απώλεια της φοροαπαλλαγής σε περίπτωση διακοπής της μίσθωσης εντός της τριετίας, ώστε να μην τίθεται ο εκμισθωτής σε ομηρία από τον ενοικιαστή.

Παράλληλα, οι ιδιοκτήτες ζητούν την άμεση έκδοση Κοινής Υπουργικής Απόφασης για τους όρους και τις προϋποθέσεις επιδότησης εργασιών αναβάθμισης ακινήτων για το έτος 2025, με ανώτατο ποσό επιδότησης τις 16.000 ευρώ. Ζητούν επίσης την πλήρη κατάργηση του συμπληρωματικού ΕΝΦΙΑ, έκπτωση 3% στην εφάπαξ εξόφλησή του, καθώς και την αποτροπή ανάθεσης της είσπραξής του στους Δήμους.

Στο μέτωπο της κληρονομικής διαδοχής, η ΠΟΜΙΔΑ προτείνει την επέκταση του αφορολογήτου των 800.000 ευρώ και στις νέες εν ζωή «κληρονομικές συμβάσεις», ενώ ζητά την κατάργηση του φόρου διανομής ακινήτων μεταξύ συγγενών έως και δεύτερου βαθμού. Προτείνεται επίσης πλήρης απαλλαγή των διατηρητέων κτιρίων από τον ΕΝΦΙΑ και φοροελαφρύνσεις για την αποκατάστασή τους, καθώς και δυνατότητα αναβολής της φορολόγησης της ανείσπρακτης αποζημίωσης χρήσης ακινήτου. Τέλος, προτείνεται η αυτοτελής φορολόγηση των μισθωμάτων που προκύπτουν από τους κοινόχρηστους χώρους των πολυκατοικιών.

Θανάσης Κουκάκης

dnews.gr

Ακολουθήστε το newplanet09.gr στο Google News και στο instagram για να ενημερώνεστε για όλα τα τελευταία άρθρα μας.