Εγκαταλείπει η Λευκωσία την ηλεκτρική διασύνδεση με καλώδιο Ελλάδας – Κύπρου:Προβληματισμός στην Αθήνα
Σε διπλωματικό θρίλερ που επηρεάζει άμεσα τις σχέσεις Αθήνας – Λευκωσίας εξελίσσεται το θέμα του καλωδίου ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κυπριακής Δημοκρατίας, μετά και τις δηλώσεις του υπουργού Οικονομικών της Κύπρου, Μάκη Κεραυνού, οι οποίες επί της ουσίας δείχνουν πως τελικά η Λευκωσία είναι έτοιμη να εγκαταλείψει το έργο.
Ο Κεραυνός είναι ο αρμόδιος υπουργός που θα πρέπει να δώσει την τελική έγκριση για την ανάκτηση από τον ΑΔΜΗΕ των 25 εκατ. ευρώ που ενέκρινε μετά από σειρά ενστάσεων η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας της Κύπρου (ΡΑΕΚ), αμφισβήτησε ευθέως για μία ακόμα φορά τη βιωσιμότητα του έργου, κόστους 1,9 δισ. ευρώ.
Ο Κεραυνός και το καλώδιο
Πιο συγκεκριμένα ο Κύπριος Υπουργός Οικονομικών σε δηλώσεις του (Καθημερινή Κύπρου) ανέφερε χαρακτηριστικά «έχω ενώπιόν μου δύο μελέτες από ανεξάρτητους και σοβαρούς οργανισμούς, οι οποίες καταλήγουν στο ότι αυτό το έργο δεν είναι βιώσιμο, με τους συγκεκριμένους όρους».
Το έργο θα προχωρήσει λέει το ΥΠΕΞ
Για το θέμα ρωτήθηκε σχετικά κατά την ενημέρωση των διαπιστευμένων συντακτών, μετά τις δηλώσεις Κεραυνού, και η εκπρόσωπος του ελληνικού Υπουργείου Εξωτερικών, Λάνα Ζωχιού, η οποία επέμεινε στις εκπεφρασμένες θέσεις της Αθήνας πως «η ηλεκτρική διασύνδεση με την Κύπρο και το Ισραήλ είναι ένα έργο γεωστρατηγικής σημασίας. Έχει εξασφαλίσει την ευρωπαϊκή υποστήριξη. Είναι ένα κοινού ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος έργο. Το έργο αυτό πέρα από την ευρωπαϊκή υποστήριξη, εδράζεται στο Διεθνές Δίκαιο. Το έργο θα προχωρήσει βάσει προγραμματισμού».
Όσον αφορά το ζήτημα του καλωδίου έχει απαντήσει επανειλημμένα – τελευταία φορά τη Δευτέρα – και ο υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης, (Action24) σημειώνοντας πως «οι έρευνες αυτές θα συνεχιστούν. Η πόντιση του ηλεκτρικού καλωδίου Ελλάδος-Κύπρου είναι ένα σημαντικό έργο, το οποίο κυρίως αφορά την Κύπρο, επειδή αίρει την ενεργειακή της απομόνωση. Θα συνεχιστεί και είναι, αν θέλετε, ένα κομμάτι από το γεωστρατηγικό παζλ στην Ανατολική Μεσόγειο».
Τις απαντήσεις ωστόσο αναμένεται να δώσει αρμοδίως το υπουργείο Ενέργειας και Περιβάλλοντος.
Θα επιμείνει το Μαξίμου και γιατί;
Με το ερώτημα που τίθεται πλέον να είναι κατά πόσο η ελληνική κυβέρνηση θα συνεχίσει να επιμένει σε ένα έργο που ο ωφελούμενος, στην προκειμένη περίπτωση η Κυπριακή Δημοκρατία, έχει δείξει τόσο με τις καθυστερήσεις και την κωλυσιεργία της σε διάφορα στάδια του έργου, όσο και με ευθείες δηλώσεις δείχνει ότι δεν το θέλει.
Ανάγκη στρατηγικής απεγκλωβισμού από το καλώδιο
Δεν είναι λίγοι άλλωστε εκείνοι εντός και εκτός Υπουργείου Εξωτερικών και ΚΥΣΕΑ, που σημειώνουν εδώ και αρκετό καιρό πως η Αθήνα θα πρέπει να σταματήσει να επιμένει και να εγκλωβίζεται στο συγκεκριμένο ζήτημα και να αναζητήσει μία στρατηγική εξόδου, αφού μόνο κόστος έχει από αυτό και τελικά πέφτει σε τοίχο που υψώνει πρωτίστως η Λευκωσία, επωμιζόμενη κριτική και για τις αντιδράσεις της Τουρκίας.
Είναι χαρακτηριστικό πως πηγές με γνώση των εξελίξεων τόνιζαν στο in πως η Ελλάδα μόνο κόστος επωμίζεται από το έργο και δεν θα έπρεπε να έχει αναλάβει τα σηκώσει το βάρος του καλωδίου, όταν η Κύπρος που θα έπρεπε να είναι ο βασικός ενδιαφερόμενος, αφού είναι αυτή που θα ωφεληθεί, δείχνει με διάφορους τρόπους ότι στην πραγματικότητα δεν θέλει να προχωρήσει.
Οι ίδιες πηγές υπογράμμιζαν πως με δεδομένο πως το Μέγαρο Μαξίμου και ακολούθως συνολικά η ελληνική κυβέρνηση και τα εμπλεκόμενα υπουργεία, έδωσαν μεγαλύτερο βάρος από ότι έπρεπε στο έργο, προκαλώντας ζημιά στην εικόνα της χώρας όσον αφορά τα ελληνοτουρκικά, ενώ ξεκίνησε και μία αντιπαράθεση με την Άγκυρα, που έχει κόστος και τελικά απειλείται να εξελιχθεί σε κενό γράμμα.
Όλοι αναγνωρίζουν πως ο απεγκλωβισμός της Ελλάδας από την ιστορία του καλωδίου δεν θα είναι εύκολος και θα έχει σημαντικό επικοινωνιακό κόστος για την κυβέρνηση, καθώς μπορεί να ερμηνευθεί ως υποχώρηση απέναντι στις τουρκικές κινήσεις, ακόμα και αν στην πραγματικότητα δεν είναι έτσι.
Στο ίδιο πλαίσιο οι πηγές που μίλησαν στο in τόνιζαν ακόμα πως σε αυτή τη φάση η επιλογή της Τουρκίας να εμποδίσει το έργο – ακόμα και αν θεωρείται πολύ πιθανή – θα είχε σημαντικό κόστος και για την Άγκυρα, στις σχέσεις με την ΕΕ. Και σε κάθε περίπτωση θα ήταν μία δύσκολη εξίσωση..
Ο Κεραυνός δίνει τη λύση;
Η δήλωση Κεραυνού, εφόσον καταστεί τελεσίδικη και επίσημη θέση της Λευκωσίας, ίσως είναι η έξοδος που θα μπορούσε να αξιοποιήσει η Αθήνα.
Το ερώτημα είναι αν το Μέγαρο Μαξίμου θα συνεχίσει να δίνει τη γραμμή στα εμπλεκόμενα υπουργεία να απαντούν ότι το καλώδιο θα γίνει και οι έρευνες θα συνεχίσουν κανονικά. Και αν το κάνει για ποιο λόγο θα επιμείνει.
Γιατί αν ορισμένοι θεωρούν πως μπορούν να αξιοποιήσουν το συγκεκριμένο ζήτημα στα ελληνοτουρκικά και να δείξουν πως η Ελλάδα δεν υποχωρεί έναντι της Άγκυρας, με δεδομένη τη στάση της Λευκωσίας, μάλλον δίνουν μία μάχη που δεν θα έπρεπε, ενώ κινδυνεύουν να δημιουργήσουν ένταση χωρίς να υφίσταται λόγος εθνικού συμφέροντος. Με το καλώδιο να εξελίσσεται για το Μέγαρο Μαξίμου σε μία επικίνδυνη παγίδα με φόντο τα ελληνοτουρκικά και συνέπειες στο πεδίο των εθνικών ζητημάτων, όπου δεν χωρούν επιπόλαιοι χειρισμοί.
Η κρίση του Great Sea Interconnector και οι γεωστρατηγικές προεκτάσεις
Η Κυπριακή κυβέρνηση αμφισβήτησε τη βιωσιμότητα του Great Sea Interconnector (GSI), της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας–Κύπρου–Ισραήλ.
Μάλιστα , ο Υπουργός Οικονομικών Μάκης Κεραυνός δήλωσε ότι δύο ανεξάρτητες μελέτες καταλήγουν στο συμπέρασμα πως το έργο δεν μπορεί να προχωρήσει με τα υφιστάμενα δεδομένα. Ως εκ τούτου, η Λευκωσία δεν εγκρίνει τα κονδύλια που είχε δεσμεύσει η ΡΑΕΚ, δημιουργώντας πρωτοφανή κρίση εμπιστοσύνης με την Αθήνα και τις Βρυξέλλες.
Η ελληνική πλευρά αντέδρασε άμεσα. Ο Υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης τόνισε ότι το έργο θα υλοποιηθεί με ή χωρίς την πλήρη σύμπλευση της Κύπρου, υπογραμμίζοντας ταυτόχρονα ότι δεν θα επιτραπεί σε τρίτες χώρες να το παρεμποδίσουν. Η αναφορά αυτή ερμηνεύτηκε κυρίως ως μήνυμα προς την Τουρκία, η οποία προωθεί σταθερά την ιδέα ότι η Ανατολική Μεσόγειος πρέπει να διασυνδέεται ενεργειακά μέσω τουρκικού εδάφους, δημιουργώντας φοβικά σύνδρομα στους εμπλεκόμενους.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, από την πλευρά της, επανέλαβε την αταλάντευτη στήριξή της στο GSI. Το έργο έχει ήδη εξασφαλίσει χρηματοδότηση 657 εκατ. ευρώ από το Connecting Europe Facility και επιπλέον 100 εκατ. από το Ταμείο Ανάκαμψης. Η δέσμευση αυτή δεν αντικατοπτρίζει μόνο τεχνικά και οικονομικά δεδομένα, αλλά μια σαφή πολιτική επιλογή, για να μειωθεί η εξάρτηση της ΕΕ από ευάλωτες πηγές και να ενισχυθεί η Ανατολική Μεσόγειος ως στρατηγικός ενεργειακός διάδρομος.
Η στάση της Κύπρου δημιουργεί τρία κρίσιμα ρήγματα:
1. Ενεργειακή απομόνωση, αφού χωρίς το καλώδιο, η Κύπρος παραμένει ενεργειακά απομονωμενο «νησί» και όχι κόμβος, εξαρτώμενη από ακριβές και ρυπογόνες πηγές, με σοβαρές συνέπειες για την ανταγωνιστικότητα και την κοινωνική συνοχή.
2. Διπλωματική τριβή και ρήξη εμπιστοσύνης με την Αθήνα , τις Βρυξέλλες, ενώ αποδυναμώνει την κυπριακή αξιοπιστία, τη στιγμή που η Λευκωσία χρειάζεται συμμαχίες για τα εθνικά της ζητήματα.
3. Γεωστρατηγικό κενό, μιας και η αποστασιοποίηση της Κύπρου αφήνει χώρο στην Τουρκία να προωθήσει τον εαυτό της ως αναντικατάστατο ενεργειακό κόμβο, προσφέροντας στο Ισραήλ εναλλακτικές διαδρομές προς την ευρωπαϊκή αγορά.
Η κρίση του Great Sea Interconnector δεν είναι τεχνικό ζήτημα κόστους, αλλά βαθιά πολιτική και γεωστρατηγική επιλογή. Η Αθήνα, έχοντας τη στήριξη της ΕΕ και του Ισραήλ, δείχνει αποφασισμένη να προχωρήσει. Όμως η απουσία της Κύπρου υπονομεύει τη συνοχή του μεσογειακού μετώπου και δίνει όπλα σε ανταγωνιστές που επιδιώκουν να αναδιαμορφώσουν τις ισορροπίες στην περιοχή.
Συμπέρασμα:
Το Great Sea Interconnector δεν είναι απλώς ένα ηλεκτρικό καλώδιο. Είναι ένας «αγωγός ισχύος» που θα κρίνει σε μεγάλο βαθμό τη γεωστρατηγική τοποθέτηση Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ τα επόμενα χρόνια. Η σημερινή επιλογή της Κύπρου να το αμφισβητήσει, αν δεν αναθεωρηθεί, ενδέχεται να αποδειχθεί μια χαμένη ευκαιρία με υψηλό κόστος• ενεργειακό, οικονομικό και κυρίως πολιτικό.
Ακολουθήστε το newplanet09.gr στο Google News και στο instagram για να ενημερώνεστε για όλα τα τελευταία άρθρα μας.
Δεν υπάρχουν σχόλια