Επέστρεψε ή όχι ο χρυσός της Κατοχής στην Ελλάδα; Οι δύο εκδοχές
Γράφει ο Δημήτρης Ιωάννου
Έχουν περάσει περισσότερα από 80 χρόνια, από το τέλος του πολέμου και της κατοχής στην Ελλάδα.
Κι όμως…
Ακόμα υπάρχουν αναπάντητα και με αποδείξεις, ερωτήματα και σοβαρές υποθέσεις που αφορούν εκείνη την εποχή!
Μια από αυτές είναι η τύχη των αποθεμάτων χρυσού της χώρας, που φυγαδεύτηκε στο εξωτερικό με μυστική και ριψοκίνδυνη επιχείρηση, λίγο πριν οι Γερμανοί πατήσουν το πόδι τους στην Αθήνα.
Η Ελλάδα διατηρούσε το χρυσό της στην ΤτΕ αλλά και στο εξωτερικό λίγο πριν την έναρξη του Β΄ΠΠ.
Ο χρυσός που φυλασσόταν στην Αθήνα ήταν σε ουγγιές καθαρού καθ’ υπολογισμό βάρους 610.796 ή 17,4 τόνοι (άλλες πηγές ανεβάζουν την ποσότητα στους 42 τόνους!).
Τι απέγινε τελικά αυτός ο ανεκτίμητος εθνικός θησαυρός μετά την απελευθέρωση;
Επέστεψε στο θησαυροφυλάκιο της Τράπεζας Ελλάδος, η τον δέσμευσαν οι σύμμαχοι;
Υπάρχουν επίσημα έγγραφα για την τύχη του;
Μέρος του δόθηκε για άλλους σκοπούς, όπως οπλισμός η αμοιβή στις ομάδες των αγωνιστών της Αντίστασης με πρωτοβουλία των Βρετανών;
Παρακρατήθηκε από τους ιδίους ως αποζημίωση για την βοήθεια που προσέφεραν στην Ελλάδα;
Οι ερευνητές και οι ιστορικοί εκείνης της περιόδου, έχουν καταλήξει στις εξής εκδοχές.
ΤΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ
Στο «Χρονικό της Τράπεζας της Ελλάδας», έκδοσης 1955 που επιμελήθηκε ο Ηλίας Βενέζης, αναφέρεται ότι όταν στις αρχές του 1941 έγινε αντιληπτό ότι η χώρα θα ερχόταν αντιμέτωπη και με την Γερμανία, βασιλιάς και κυβέρνηση κάλεσαν τη διοίκηση της Τράπεζας της Ελλάδος να προβεί σε όλα τα προληπτικά μέτρα προκειμένου να μεταφέρει την έδρα της τραπέζης, αλλά κυριότερα τον χρυσό σε ασφαλές σημείο.
Δεν ήταν όμως μόνο η κυβέρνηση. Αίτημα για τον ίδιο λόγο είχε υποβάλει και ο Βρετανός πρεσβευτής Sir Michael Palairet.
Γιατί άραγε;
Το αντιτορπιλικό του Ελληνικού Ναυτικού «Βασίλισσα Όλγα», που μετέφερε μέρος του ελληνικού χρυσού στην Κρήτη
Η Κρήτη προκρίθηκε ως ο ασφαλέστερος τόπος και έτσι ο χρυσός μετακινήθηκε στο υποκατάστημα Ηρακλείου όπου υπήρχαν αρκετά και ασφαλή θησαυροφυλάκια.
Η μεταφορά του έγινε πιθανότατα στις 3 Φεβρουαρίου (άλλες πληροφορίες δίνουν 10) σχεδόν δύο μήνες πριν την εκδήλωση της γερμανικής επίθεσης στις 6 Απριλίου, με τα δύο αντιτορπιλικά του Στόλου τα “Βασιλεύς Γεώργιος” και “Βασίλισσα Όλγα”.
(Άλλες πηγές κάνουν λόγο για μεταφορά του χρυσού στην Κρήτη τον Μάρτιο με ημερομηνία άφιξης στις 16 Μαρτίου).
Μετά την κατάληψη της ηπειρωτικής Ελλάδας η κυβέρνηση γνωρίζοντας ότι η κατάληψη της Κρήτης ήταν θέμα χρόνου, επίσπευσε τις διαδικασίες μεταφοράς του πρώτα στην Αλεξάνδρεια.
Ο χρυσός μεταφέρθηκε ατμοπλοϊκώς στη Σούδα και από εκεί με βρετανικό πολεμικό σκάφος στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, όπου και αποθηκεύτηκε σε υποκατάστημα της Εθνικής Τράπεζας της Αιγύπτου.
Αξίζει να σημειωθεί ότι, όταν η διοίκηση της ΤτΕ ζήτησε από την Εθνική Τράπεζα της Αιγύπτου να της παραδώσει τον χρυσό που είχε εναποθηκευτεί στο υποκατάστημα της Αλεξάνδρειας, προκειμένου να τον μεταφέρει στο Σουέζ, βρέθηκε προ της έντονης αντίρρησης της αιγυπτιακής Τράπεζας.
«Εμείς ξέρουμε ότι η Τράπεζα της Ελλάδος είναι στην Αθήνα» έλεγαν οι Αιγύπτιοι, προφανώς υποκινούμενοι από άλλους, υποκρινόμενοι ότι δεν αναγνώριζαν την διοίκηση της ΤτΕ που είχε καταφύγει στην Αίγυπτο μαζί με την κυβέρνηση.
Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟ 2011
Το βρετανικό καταδρομικό «HMS Dido» το οποίο μετέφερε τον ελληνικό χρυσό από την Κρήτη στη Αλεξάνδρεια το Μάιο του 1941
Τελικά ο χρυσός, μετά από πολλά και έντονα διαβήματα, παραδόθηκε στην ΤτΕ και αφού φορτώθηκε σε εμπορικό σκάφος μεταφέρθηκε στην Νότια Αφρική.
Εκεί και αφού ομογενοποιήθηκε όλη η ποσότητα σε ράβδους χρυσού με την τήξη χρυσών νομισμάτων και άλλων αντικειμένων, μεταφέρθηκε στην Βρετανία από το Κέιπ Τάουν.
Αν και η μεταφορά του χρυσού μέσα από την περιπετειώδη αυτή διαδρομή ήταν διαφανής, το τι έγινε μετά είναι παντελώς άγνωστο.
Τα σενάρια ποικίλουν, αλλά δεν υπάρχει μια επίσημη εκδοχή.
Ένα από τα σενάρια αναφέρει πως όταν μετά το τέλος του πολέμου ζητήθηκε, όπως ήταν φυσικό, ο επαναπατρισμός του χρυσού οι Βρετανοί, αρνήθηκαν λέγοντας ότι το μεγαλύτερο μέρος του είχε παρακρατηθεί για τα έξοδα των ελληνικών δυνάμεων στη Μέση Ανατολή.
Εν πάση περιπτώσει δεν υπάρχει καμία αναφορά, επίσημη ή ανεπίσημη πόσος χρυσός επέστρεψε και πότε στην Ελλάδα, αφήνοντας ως μόνο υπαρκτό σενάριο αυτό της κατακράτησής του στη Βρετανία και επιστροφής του μόνο ενός μικρού μέρους.
Το γεγονός της παραμονής, ή μάλλον της κατακράτησης του ελληνικού στη Βρετανία είχε επιβεβαιώσει και το 2011 ο τότε υφυπουργός Οικονομικών Δημήτρης Κουσελάς, απατώντας σε ερώτηση του τότε βουλευτή του ΛΑΟΣ Κώστα Αϊβαλιώτη.
Απαντώντας ο υφυπουργός Οικονομικών για την τοποθέτηση του ελληνικού χρυσού, είχε αναφέρει ότι ένα μέρος βρίσκεται στην Βρετανία από την εποχή του Β΄ΠΠ.
Άρα ο χρυσός δεν επέστρεψε ποτέ στην Ελλάδα.
Τυπικά η ποσότητα υπάρχει στα χαρτιά, υπολογίζεται ως απόθεμα χρυσού της ΤτΕ, αλλά στην πραγματικότητα είναι μόνο χαρτιά. Ελληνικός χρυσός της ΤτΕ στην Βρετανία δεν υπάρχει και φυσικά ουδέποτε πρόκειται να επαναπατριστεί.
Και ενώ «όλοι» επαίρονται ότι η Ελλάδα ήταν η μόνη χώρα στην Ευρώπη που κατόρθωσε να φυγαδεύσει το σύνολο του χρυσού έξω από τη χώρα πριν από την κατάληψή της από τους Γερμανούς, (αν και αυτό δεν είναι σωστό, καθώς και η Γαλλία τουλάχιστον τον φυγάδευσε), τελικά ίσως είναι και η μόνη χώρα που δεν θα τον πάρει ποτέ πίσω.
Ο ΘΑΡΡΑΛΕΟΣ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ
Πέρασε ο καιρός, ήρθε η απελευθέρωση της Ελλάδος, ήρθε και το τέλος του πολέμου, ήρθε και η ώρα να πάρουμε το χρυσάφι μας πίσω.
Άγγλοι: Πατσίσαμε, δε σας χρωστάμε τίποτα!
Στο εύλογο ελληνικό αίτημα δόθηκε η εξής καταπληκτική απάντηση από τους «συμμάχους» μας:
«Το αποθεματικό της Ελλάδος χρησιμοποιήθηκε για την κάλυψη των εξόδων του Ελληνικού Στρατού Μέσης Ανατολής.
Ως εκ τούτου, το Στέμμα δεν οφείλει τίποτε στην Ελλάδα»! Δηλαδή «πατσίσαμε»!
Κι όμως, κι αυτή η δικαιολογία των Βρετανών λιροφάγων ήταν ψευδέστατη!
Διότι, στις 9η Μαρτίου του 1942, η βρετανική κυβέρνηση είχε υπογράψει συμφωνία με την ελληνική, σύμφωνα με την οποία αυτή αναλάμβανε όλα τα έξοδα εξοπλισμού και διατροφής των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων, οι οποίες άλλωστε τελούσαν υπό τις διαταγές του βρετανικού στρατηγείου Μέσης Ανατολής.
Μάλιστα, στη Διάσκεψη της Ειρήνης, ο Βρετανός υφυπουργός Εξωτερικών Μακ Νήλ προσπάθησε να μας βγάλει και… χρεωμένους από πάνω αναφέροντας ότι «η στρατιωτική βοήθεια στην Ελλάδα κόστισε πολύ ακριβά στην Αγγλία».
Η μόνη απάντηση που έλαβε δεν προερχόταν από τα παριστάμενα πολιτικά πρόσωπα, αλλά από έναν θαρραλέο δημοσιογράφο, τον Παύλο Παλαιολόγο, που έγραψε στο «ΒΗΜΑ», στις 17 Νοεμβρίου 1945: «Δάκρυα χαράς μάς έρχονται στα μάτια Εξοχώτατε, για τις θυσίες στις οποίες υποβλήθηκε η χώρα σας, για να βοηθήσει την δική μας χώρα. Σαράντα έξι εκατομμύρια λίρες -μας το θυμίσατε- σας εστοίχισε το «ΟΧΙ» μας που στοίχισε σ’ εμάς ένα δάσος από σταυρούς κι άλλο ένα από δεκανίκια!».
Η ΑΛΛΗ ΕΚΔΟΧΗ
Mετά την απελευθέρωση της Ελλάδος από τους ΝΑΖΙ, όταν η τότε Ελληνική Κυβέρνηση ζήτησε την επιστροφή του Ελληνικού χρυσού από τη Βρετανική Κυβέρνηση, έλαβε με έκπληξη την απάντηση ότι, «ο χρυσός είχε κάνει φτερά», αφού είχε χρησιμοποιηθεί για τη κάλυψη των εξόδων των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων Μέσης Ανατολής, και ότι η κυβέρνηση της Αγγλίας δεν όφειλε τίποτε στην Ελλάδα.
Όμως η αλήθεια είναι ότι, οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις πολεμούσαν τότε στη Μέση Ανατολή, για λογαριασμό, και για την ασφάλεια των Δυτικών Σιωνιστικών Δυνάμεων, (ΗΠΑ, Αγγλίας, και χωρών της Δ. Ευρώπης), και ότι αυτές έπρεπε να καλύψουν τα έξοδα των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων.
Δηλαδή να πολεμάει ένας λαός για την ασφάλεια των Άγγλων, Αμερικανών, και να πληρώνει από πάνω.
Όμως «οι σύμμαχοι» τα «φόρτωσαν» όλα στο δεινοπαθούντα Ελληνικό Λαό, ενώ ο Ελληνικός χρυσός «πέταξε» για τις Αγγλικές τράπεζες.
Μετά την απελευθέρωση λοιπον-συμφωνα με αυτή την εκδοχη-,, όταν η ελληνική κυβέρνηση ζήτησε την επιστροφή του ελληνικού αποθεματικού σε χρυσό από τη Βρετανία.
Δέχτηκε με έκπληξη την απάντηση ότι «αυτό είχε χρησιμοποιηθεί για την κάλυψη των εξόδων του Ελληνικού Στρατού Μέσης Ανατολής, και ότι το Στέμμα δεν όφειλε τίποτε στην Ελλάδα.
Αξίζει να σημειωθεί εδώ ότι από την 9η Μαρτίου του 1942, η βρετανική κυβέρνηση είχε υπογράψει συμφωνία με την ελληνική.
Σύμφωνα με την οποία αυτή αναλάμβανε όλα τα έξοδα εξοπλισμού και διατροφής των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων. (που τελούσαν άλλωστε υπό τις διαταγές του βρετανικού στρατηγείου Μέσης Ανατολής).
Ως εκ τούτου, οι όποιες αιτιάσεις των Βρετανών στερούνταν νομικής βάσης. Από την άλλη πλευρά όμως, και η ελληνική κυβέρνηση (έτη 1945-1946) έβρισκε στη Βρετανία τη μόνη σύμμαχο χώρα με δυνατότητα βοήθειας.
Για την αντιμετώπιση των πλείστων εσωτερικών προβλημάτων που αυτή αντιμετώπιζε, σχετικά με την αποκατάσταση της τάξης (πολιτικής, κοινωνικής και οικονομικής) στην πρόσφατα απελευθερωμένη Ελλάδα.
Γίνεται λοιπόν εύκολα αντιληπτό πως η διαπραγματευτική θέση της χώρας ήταν μάλλον αδύνατη.
Δεν είναι εύκολο να υπολογιστεί τι μέρος των αποθεμάτων χρυσού της ΤΕ επιστράφηκε τελικά στην Ελλάδα.
Πληροφορίες
Ηλίας Βενεζης
Ακολουθήστε το newplanet09.gr στο Google News και στο instagram για να ενημερώνεστε για όλα τα τελευταία άρθρα μας.
Δεν υπάρχουν σχόλια